Voeding voor een gezond cholesterol

Geschreven door Janneke Porada-Zierfuss op 28-10-2021

Bijna 1 op de 10 Nederlanders heeft te maken met verhoogd cholesterol. Veel mensen moeten er medicatie voor slikken. Maar wat betekent dit eigenlijk? Wat kunnen we doen om dit te voorkomen? Careyn diëtist Janneke legt in dit artikel uit wat verhoogd cholesterol is en wat u er zelf aan kunt doen om het cholesterol te verlagen.

Wat is cholesterol?

Cholesterol is een vetachtige stof die in het lichaam wordt aangemaakt. Het lichaam heeft cholesterol nodig als bouwstof voor de lichaamscellen, hormonen en gal. Er bestaan twee verschillende soorten van cholesterol: Het slechte LDL-cholesterol en het goede HDL-cholesterol.

Als er te veel cholesterol in de bloedvaten aanwezig is nestelt het slechte LDL-cholesterol zich in de wanden van de bloedvaten. Daardoor ontstaat aderverkalking en een vernauwing van de bloedvaten. Dit vergroot de kans op een hartinfarct. Daarentegen is het HDL-cholesterol juist goed en zorgt ervoor, dat het slechte cholesterol wordt afgevoerd.

Wanneer is dan sprake van verhoogd cholesterol?

Met verhoogd cholesterol wordt bedoeld dat het slechte LDL-cholesterol te hoog is. Ook het evenwicht van het goede en het slechte cholesterol is daarbij van belang. Na het onderzoek van uw bloed kan de (huis)arts aangeven of het cholesterol verhoogd is.

Er zijn verschillende redenen voor een verhoogd cholesterol:

  • Bepaalde aandoeningen zoals een traag werkende schildklier, diabetes mellitus, een hoog lichaamsgewicht, lever- en nierziektes en het gebruik van bepaalde medicijnen kunnen het cholesterol verhogen.
  • Soms is verhoogd cholesterol erfelijk en komt vaker voor in een familie. Dan is het cholesterol meestal al op jonge leeftijd verhoogd.
  • Groot invloed heeft ook de voeding op het cholesterol. Ongezonde voeding met teveel verzadigde vetten laat het cholesterol stijgen. Andere voedingsmiddelen zorgen er juist voor dat de cholesterolwaardes dalen.

Naast de voeding is ook leefstijl van belang. Een gezonde voeding en gezonde leefstijl helpen niet alleen bij het verlagen van de cholesterolwaardes, maar ook bij het voorkomen van andere aandoeningen.

Welke voedingsmiddelen zijn niet geschikt bij verhoogd cholesterol?

  1. Te veel vet, vooral verzadigd vet
    Te veel vet in de voeding kan het cholesterolgehalte in het bloed verhogen. Er zijn verschillende soorten vet: verzadigd en onverzadigd vet. Het verzadigde vet verhoogt het cholesterolgehalte in het bloed. Verzadigd vet zit vooral in gewone harde boter, harde bak- en braadvetten, frituurvet, vet vlees en vette vleeswaren, volvette kaas (45+/48+ of hoger) en volle melk(-producten), koffiewitmaker, snacks, gebak, koek, chocolade en kokos. Gebruik deze voedingsmiddelen alleen bij uitzondering.
  2. “Snelle” suikers
    Gebruik liever geen suiker, suikerrijke producten, sappen, frisdranken, witte meelproducten, witte rijst en witte pasta.
  3. Bijzonder cholesterolrijke voedingsmiddelen
    Wees zuinig met cholesterolrijke voedingsmiddelen. Gebruik maximaal drie eidooiers per week en voedingsmiddelen zoals lever, nier, garnalen en paling niet vaker dan een keer in de twee weken.
  4. Gekookte, ongefilterde koffie
    Bij het koken van koffie ontstaat een stof, die de cholesterolwaardes laat stijgen.

Wat zijn dingen die juist goed zijn bij verhoogd cholesterol?

  1. Magere producten en producten met onverzadigd vet
    Vervang vette producten door magere producten en producten die rijk zijn aan verzadigde vetten door producten die rijk zijn aan onverzadigde vetten. Onverzadigd vet verlaagt juist het cholesterolgehalte in het bloed. Rijk aan onverzadigde vetten zijn: plantaardige oliën, (dieet)halvarine, dieetmargarine, vette vis (bv. makreel, zalm, haring, sardines en forel), avocado, noten, noten- en pindakaas.

    Gebruik liever magere kaas, magere zuivel, magere vleeswaren en mager vlees. Deze bevatten minder vet. Wissel ook eens af met plantaardige alternatieven zoals groentespread, humus, 100% pindakaas, peulvruchten of vegetarische vleesvervangers.

  2. Vezelrijke producten
    Voedingsvezels zitten in plantaardige voedingsmiddelen zoals groente, fruit, peulvruchten, noten, volkoren producten en havermout. Deze producten helpen mee het cholesterolgehalte in het bloed te verlagen. Neem bv. minimaal 250 gram groente, twee stuks fruit en een handje ongezouten noten per dag. Gebruik volkoren brood, pasta en zilvervliesrijst.

  3. Cholesterolverlagende voedingsmiddelen
    In supermarkten zijn voedingsmiddelen verkrijgbaar die een cholesterolverlagend effect hebben, zoals bv. smeerboter of yoghurt drankjes.

  4. Filterkoffie
    Een papieren filter houdt de schadelijke stoffen tegen, waardoor filterkoffie het cholesterol niet verhoogd. Dit geldt ook voor koffiepads en oploskoffie.

Hoe kan de diëtist helpen?

Door u leefstijl en voeding te veranderen heeft u zelf de mogelijkheid om uw gezondheid te verbeteren. Soms is het lastig om een begin te vinden of keuzes te maken. Een diëtist kan u helpen om een gezond voedingspatroon te vinden, dat bij u past. Ook kan de diëtist u advies geven over gezonde voeding om ziektes te voorkomen en gezond oud te worden.

Vergoeding diëtist

Vanaf de basisverzekering worden er per jaar drie uur bij de diëtist vergoed. Sommige aanvullende verzekeringen bevatten nog extra vergoeding. Heeft u verhoogd cholesterol en gaat u regelmatig ter controle bij de praktijkondersteuner van uw huisarts? Dan krijgt u mogelijk vergoeding binnen wat we noemen 'de ketenzorg' en hoeft u geen eigen bijdrage te betalen. Vraag uw huisarts of de praktijkondersteuner dan naar een verwijzing.

Meer informatie en afspraak maken diëtist

Voor verdere informatie of het maken van een afspraak kunt u contact opnemen met Careyn Klantenservice via 088 - 123 99 88 of contact@careyn.nl.

Wilt u op de hoogte blijven van onze blogartikelen?

Schrijf u dan in om een maandelijks overzicht te ontvangen van de nieuwste blogartikelen. 

Deel dit artikel met iemand

Kent u iemand voor wie dit artikel interessant is? Klik dan hier. Dan kunt u dit artikel heel gemakkelijk via email versturen.

thema's : Gezondheid, Voeding

CareynPlus artikelen

Schrijf u in voor CareynPlus artikelen via onderstaand formulier. Dan bent u altijd als eerste op de hoogte van onze nieuwste artikelen over bewegen, voeding, zelfstandig wonen, mantelzorg, uitjes en nog veel meer.

Schrijf u hier in!

Meest populaire artikelen