Op 29 september organiseert de World Heart Federation voor de 20ste keer Wereld Hart dag. Op deze dag wordt er aandacht gevraagd voor hart- en vaatziekten en het voorkomen van die ziektes. In Nederland organiseert de Hartstichting jaarlijks Red Dress day. De dag dat iedereen iets roods draagt om aandacht te vragen voor het vrouwenhart. Hartklachten bij vrouwen uiten zich vaak anders dan bij mannen. Daardoor worden ze niet altijd herkend door artsen als hartklachten. In het voorkomen van hart- en vaatziekten speelt voeding een belangrijke rol. Dietist Loes Verweij vertelt meer over welke voeding goed is voor uw hart- en bloedvaten.
Cholesterol
Cholesterol wordt vaak in verband gebracht met hart- en vaatziekten. Het gaat dan om 'slecht' cholesterol dat zorgt voor vernauwde bloedvaten. Wat is cholesterol? Het is een vetachtige stof die je lichaam nodig heeft als bouwstof. Het grootste deel van de cholesterol wordt aangemaakt door de lever. Het zijn kleine bolletjes met een laagje eiwit die worden vervoerd door het bloed. Niet alle cholesterol is slecht.
LDL en HDL cholesterol
Als u bij de huisarts uw cholesterol laat meten, dan wordt er gekeken naar de stofjes LDL-cholesterol, HDL-cholesterol en bepaalde vetdeeltjes (triglyceriden). LDL vervoert cholesterol via het bloed naar de rest van het lichaam, waar het bijvoorbeeld nodig is voor het herstellen van beschadigingen in weefsels. Als u teveel LDL (verzadigd vet) heeft, dan kan er plak ontstaan in uw vaten. Hierdoor stroomt het bloed minder goed door en ontstaat er slagaderverkalking. Als er een stukje plak losschiet en in een kleinere ader vast komt te zitten bij het hart, dan kan er een hartinfarct ontstaan. LDL wordt daarom gezien als 'slecht' cholesterol.
HDL is 'goed' cholesterol
HDL (onverzadigd vet) zorgt er voor dat het LDL cholesterol uit uw bloed wordt gehaald en naar de lever toe gaat. Uw lever zorgt er vervolgens voor dat dit 'slechte' cholesterol wordt afgebroken. Hierdoor beschermt HDL u tegen hart- en vaatziekten.
Als er dus te veel LDL cholesterol in uw bloed zit en te weinig HDL, dan loopt u een groter risico op hart- en vaatziekten.
Hoe kunt u uw cholesterol verlagen?
Om uw cholesterol te verlagen is het belangrijk dat u de hoeveelheid inname van verzadigde vetten verminderd. Verzadigde vetten zitten met name veel in volle producten zoals volle melk en volle (45+) kaas, worst, chips, chocolade, koek. Zij kunnen dus plak in uw aderen veroorzaken.
Onverzadigde vetten zijn gezond
Onverzadigde vetten zijn de goede vetten. Zij zorgen er voor dat de slechte vetten uit uw bloed worden gehaald. Om de hoeveelheid onverzadigde vetten te verhogen kunt u producten zoals dagelijks een handje noten, regelmatig avocado (bijv op brood met wat peper en zout), vette vis en vloeibare bak- en braadproducten gebruiken.
Kijk altijd op het etiket van de producten die u koopt. Daarop staat aangegeven hoeveel verzadigd vet en hoeveel onverzadigd vet in een product zit.
Welke rol kan voeding nog meer spelen bij gezonde hart- en bloedvaten?
Zout
Zout is een belangrijke smaakmaker in onze voeding. Echter krijgen de meeste Nederlanders te veel zout binnen. Een te hoge hoeveelheid kan naast een schadelijk effect op de nieren ook een verhoogde bloeddruk geven. Als de bloeddruk langdurig te hoog is, dan kan dit schade veroorzaken aan de bloedvaten. Het advies is om niet meer dan 6 gram zout per dag binnen te krijgen. Zout zit in heel veel producten, vaak meer dan u denkt. Check daarom altijd het etiket. Het meeste zout krijgt men binnen via bewerkte producten. Pas op met kant- en klaar maaltijden, pizza’s, sauzen en soepen uit blik of pak.
Voedingsvezels
Voedingsvezels spelen een belangrijke rol bij een goede spijsvertering en het cholesterolgehalte. Een vezelrijk voedingspatroon bevat tenminste 35-40 gram vezels. Producten die veel vezels bevatten zijn bijvoorbeeld volkoren brood, havermout, zilvervliesrijst, peulvruchten. Ook bij deze producten kunt u op het etiket zien hoeveel vezels een product bevat. Bekijk ook eens de verschillende merken. Het aantal vezels kan behoorlijk verschillen tussen het een of het andere merk.
Groente en fruit
Veel mensen weten dit al, maar we kunnen het niet vaak genoeg benoemen: eet dagelijks 250 gram groenten en 2 stuks fruit. Groente en fruit zijn een belangrijke bron van vezels en vitamines en mineralen die uw hart en bloedvaten beschermen.
Zuivel
In zuivelproducten zoals kaas, melk en andere melkproducten zit verzadigd vet. Ondanks het verzadigde vet bevatten de bovengenoemde producten ook goede voedingsstoffen. Kies bijvoorbeeld voor halfvolle melk en melkproducten, 30+ kaas, hüttenkäse of zuivelspread om de hoeveelheid vet te beperken.
Koffie
Ongefilterde koffie bevat het stofje cafestol. Dit stofje verhoogd het cholesterol. Hoe beter de koffie gefilterd is, hoe minder cafestol er aanwezig is. Wees matig met het gebruik van koffie. Neem niet meer dan vier kopjes per dag.
Alcohol
Na twee glazen alcohol heeft alcohol al een bloeddruk verhogend effect. Zoals eerder gezegd is dit niet goed voor het hart en de bloedvaten. Wees dus matig met alcohol.
Beweging en ontspanning
Zorg goed voor uw lijf met de juiste voeding. Naast voeding is natuurlijk ook beweging én ontspanning heel belangrijk. Probeer per week 2.5 uur te bewegen verdeeld over de dagen. Dit verkleint de kans op het krijgen van hart- en vaatziekte. Als lid van CareynPlus krijgt u hoge korting bij veel sportscholen door heel Nederland. Daarnaast krijgt u ook korting op zwemmen en sporten onder begeleiding van een fysiotherapeut. Neem contact met ons op als u vragen heeft.
Voedingsadvies
Wilt u een voedingsadvies op maat? Dan kunt u een afspraak maken bij één van onze diëtisten in Zuid-Holland of Utrecht (088 - 123 99 88).
Vanuit de basisverzekering krijgt iedereen per jaar 3 uur dieetadvisering. Daarnaast kan het zo zijn dat u extra vergoeding krijgt vanuit uw aanvullende verzekering.
Dieetadvisering bij diabetes mellitus, (een verhoogd risico op) hart- en vaatziekten en COPD is soms opgenomen in regionale samenwerkingsafspraken (zogenaamde ketenzorg). Uw huisarts en diëtist zijn op de hoogte van de afspraken die zijn gemaakt en welke vergoeding voor u van toepassing is. Dieetbehandeling als onderdeel van ketenzorg gaat niet ten koste van het wettelijk eigen risico.
Wilt u op de hoogte blijven van onze blogartikelen?
Schrijf u dan in om een maandelijks overzicht te ontvangen van de nieuwste blogartikelen.
Deel dit artikel met iemand
Kent u iemand voor wie dit artikel interessant is? Klik dan hier. Dan kunt u dit artikel heel gemakkelijk via email versturen.